Ξεκινάει την Πέμπτη 20 Νοέμβρη το σεμινάριο εισαγωγής στην προφορική ιστορία στο Γαλάτσι, που θα διεξάγεται στο 5ο γυμνάσιο (Φαύνου και Ωρωπού) και είναι ανοιχτό σε όποιον/όποια ενδιαφέρεται να γνωριστεί με την «Ιστορία από τα κάτω»..
Προφορική Ιστορία = η Ιστορία ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΤΩ
Οι καθημερινοί άνθρωποι δεν «φαίνονται» στην επίσημη ιστορία, δεν συμπεριλαμβάνονται στις πηγές και στα γραπτά τεκμήρια, δεν κρατούν αρχεία, δεν έχουν πρόσβαση στην εξουσία.
Η προφορική ιστορία δίνει το λόγο στους αφανείς, στις αόρατες ομάδες, σ’ εκείνους που δημιουργούν την ιστορία, αλλά ποτέ δεν τη γράφουν.
Μέσα από τις αφηγήσεις ζωής, τις προφορικές μαρτυρίες των «ανώνυμων» ανθρώπων σχηματίζεται μια εικόνα πολύ διαφορετική από το ωραιοποιημένο, «ηρωικό», μονοσήμαντο παρελθόν, όπως το βρίσκουμε σε πολλές γραπτές πηγές. Προκύπτει πολλές φορές ένα παρελθόν δύσκολο, περίπλοκο, αλλά πλούσιο και πολύπλευρο, που αντιστοιχεί στους πραγματικούς ανθρώπους και τους εξοπλίζει καλύτερα για το παρόν και το μέλλον.
Η ιστορία, η ζωή και η μνήμη είναι άρρηκτα δεμένες με το χώρο. Μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που ζουν σ’ ένα τόπο, αναδύεται η ιστορία του τόπου έτσι όπως την/τον βίωσαν οι κάτοικοί του, στις άπειρες όψεις και πτυχές τους.
Για χιλιάδες χρόνια η προφορική παράδοση «παρέδιδε» από γενιά σε γενιά τη συνέχεια της κάθε κοινότητας, δηλ. την ιστορία της, τα υλικά με τα οποία χτίζουν οι άνθρωποι τις ταυτότητές τους, καθώς και το σύστημα κανόνων και αξιών που διέπουν τη συμβίωσή τους. Τους παρείχε την ασφάλεια ότι ανήκουν σε μια κοινότητα, της οποίας αποτελούσαν οργανικό μέρος και η οποία μεριμνούσε για τα μέλη της.
Στην εποχή μας η προφορική παράδοση έχει ξεθωριάσει δραματικά. Οι άνθρωποι αναζητούν με αγωνία τις ρίζες τους, τινάχτηκαν στον αέρα οι κανόνες συμβίωσης και οι κοινές αξίες. Βιώνουμε με τρόπο βίαιο την έλλειψή τους, τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και την κατάρρευση της συλλογικής και ατομικής μας ταυτότητας, την άγρια μοναξιά της παγκοσμιοποίησης και της κρίσης.
Η προφορική ιστορία μπορεί ν’ αποδώσει στις τοπικές κοινωνίες ένα μικρό μέρος από τις απώλειες που έχουν υποστεί, στο βαθμό που γίνεται δική τους υπόθεση. Είναι εφαρμοσμένη, μπορεί ν’ «ασκείται» στις γειτονιές και στα σχολεία, σε ιδρύματα, συλλόγους, ΚΑΠΗ, επαγγελματικές, αθλητικές κλπ. ομάδες και παρέες, να γονιμοποιεί τοπικές πρωτοβουλίες, να εμπνέει δημιουργικές δραστηριότητες που φέρνουν τους ανθρώπους σ’ ένα «κοινό» καζάνι, όπου παράγουν και μοιράζονται ισότιμα και δημοκρατικά γνώση, επικοινωνία και χαρά.
Μια τοπική ομάδα προφορικής ιστορίας
αποτελείται από εθελοντές-όχι «ειδικούς»- που έχουν επιμορφωθεί, ώστε να εξοικειωθούν με τη μεθοδολογία και τις τεχνικές συνέντευξης της Προφορικής Ιστορίας. Συγκεντρώνουν μαγνητοσκοπημένες ή βιντεοσκοπημένες προφορικές μαρτυρίες από κάθε λογής ανθρώπους, μέσ’ από τις οποίες αναδύεται η ιστορία του τόπου/της κοινότητας με όλη την πολυπλοκότητά της. Μπορεί να συνεργάζεται με σχολεία, ΚΑΠΗ, τοπικούς συλλόγους και φορείς.
Το υλικό που συγκεντρώνει μπορεί να χρησιμοποιηθεί τοπικά για κάθε είδους εκδηλώσεις και προγράμματα, καλλιτεχνική και λοιπή δημιουργία και φυσικά για επιστημονική έρευνα.
ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ
(ΟΠΙΓΑ)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ
«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ»
Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014
17:30 – 18:30 Καλωσόρισμα – αλληλογνωριμία
18:30 – 18:45 διάλειμμα
18:45 – 20:30 Τασούλα Βερβενιώτη (ιστορικός, ΓΓ ΕΠΙ): Τι είναι η προφορική ιστορία / Η αξία των προφορικών μαρτυριών
Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2014
Διδάσκουσα: Τασούλα Βερβενιώτη
17:30 – 19:00 Η τεχνική της συνέντευξης - Βιωματική άσκηση
19:00 – 19:15 διάλειμμα
19:15 – 20:30 Μεθοδολογία της συνέντευξης
Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014
17:30 – 19:00 Νίκος Καββαδάς (αρχιτέκτονας): Aρχιτεκτονική της πόλης
19:00 – 19:15 διάλειμμα
19:15 – 20:30 Τασούλα Βερβενιώτη: Νομικά & ηθικά ζητήματα της συνέντευξης
Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014
17:30 – 19:00 Εργαστήριο με το σκηνοθέτη Αλέξανδρο Παπαχριστόπουλο: Τεχνική υποστήριξη συνέντευξης. Πρακτική εφαρμογή για τη χρήση audio-video
19:00 – 19:15 διάλειμμα
19:15 – 20:30 Εργαστήριο: Δημιουργία του «οδηγού συνέντευξης»
Το υπόλοιπο του Δεκέμβρη και τις πρώτες μέρες του καινούριου χρόνου οι συμμετέχοντες/ουσες στο σεμινάριο θα πραγματοποιήσουν τις πιλοτικές τους συνεντεύξεις.
Στο ίδιο χρονικό διάστημα θα πραγματοποιηθεί ημερίδα με την Ειρήνη Νάκου (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) και θέμα «Η προφορική ιστορία στην εκπαίδευση» σε κεντρική αίθουσα της Αθήνας. Σ’ αυτήν μπορούν να πάρουν μέρος οι εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται από τις Ομάδες Προφορικής Ιστορίας Αθήνας, Κυψέλης, Κολωνακίου, Δουργουτίου, Γαλατσίου και Ν. Ιωνίας. Η ημερομηνία και ο χώρος θα ανακοινωθούν.
Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 2015
17:30 – 19:00 Παρουσίαση και σχολιασμός των πιλοτικών συνεντεύξεων
19:00 – 19:15 διάλειμμα
19:15 – 20:30 Μαρία Θανοπούλου (κοινωνιολόγος, διευθύντρια ερευνών ΕΚΚΕ): Η πολύπλοκη σχέση συνεντευκτή - αφηγητή
Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2015
17:30 – 19:00 Κατερίνα Αρβανιτάκη (ερευνήτρια ΟΠΙΑ): Mετά τη συνέντευξη (εμπειρία και δυσκολίες, απομαγνητοφώνηση, ταξινόμηση και αποθήκευση των αρχείων κλπ)
19:00 – 19:15 διάλειμμα
19:15 – 20:30 Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Γαλατσίου (ΟΠΙΓΑ): Η επόμενη μέρα- Πώς συνεχίζουμε
