Η ιστορία του ψωμιού ξεκινάει πριν από 30.000 χρόνια στην Ευρώπη. Το πρώτο ψωμί που φτιάχτηκε πιθανόν να ήταν μια εκδοχή πάστας σιτηρών, φτιαγμένης από καβουρδισμένους και αλεσμένους κόκκους δημητριακών και νερό, και μπορεί να προέκυψε τυχαία κατά το μαγείρεμα ή και σκόπιμα μετά από πειραματισμό με αλεύρι ολικής αλέσεως και νερό. Το πιο πιθανό είναι να ήταν άζυμο.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα δημητριακά ήταν μια από τις πολλές πηγές τροφίμων, καθώς η δίαιτα των Ευρωπαίων βασιζόταν κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Τα δημητριακά και το ψωμί έγιναν βασική τροφή στη Νεολιθική εποχή, περίπου 10.000 χρόνια πριν, όταν το σιτάρι και το κριθάρι ήταν ανάμεσα στα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν.
Η καλλιέργειά τους εξαπλώθηκε από τη Νοτιοδυτική Ασία στην Ευρώπη, τη Βόρειο Αφρική και την Ινδική χερσόνησο και έδωσε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να γίνουν αγρότες και όχι κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες.
Η εμφάνιση του ψωμιού με προζύμι τοποθετείται κατά πάσα πιθανότητα πάλι σε προϊστορικούς χρόνους, όμως οι πρώτες μαρτυρίες εντοπίζονται στην αρχαία Αίγυπτο. Στην αρχαιότητα, η ιδέα ενός αυτοτελούς φούρνου που θα μπορούσε να προθερμανθεί, έχοντας μια πόρτα για πρόσβαση, φαίνεται να ήταν ελληνική.
Η λέξη ψωμί ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα «ψώω», δηλαδή τρίβω, αλέθω, ή από το «ψωμίζω» δηλαδή τρέφομαι βάζοντας μικρά κομματάκια στο στόμα. Καθώς το ψωμί για τους αρχαίους Έλληνες ήταν το βασικό προϊόν κατανάλωσης, με τη λέξη άρτος εννοούσαν τόσο το ψωμί όσο και το φαγητό γενικότερα.
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι στην αρχαία Αίγυπτο το ψωμί ζυμωνόταν με τα πόδια, κάτι που... συνεχιζόταν ως τις αρχές του αιώνα μας σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Στην αρχαία Ελλάδα το ψωμί ήταν κριθαρένιο. Ο Σόλων είχε δηλώσει πως το σταρένιο ψωμί θα μπορούσε να ψηθεί μόνο σε μέρες γιορτής.Τον 5ο αιώνα π.Χ. μπορούσε κανείς να αγοράσει ψωμί στην Αθήνα από αρτοποιείο, ενώ στη Ρώμη, οι Έλληνες αρτοποιοί έκαναν την εμφάνισή τους τον 2ο αιώνα π.Χ., όταν η Μικρά Ασία πέρασε στη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Η σημασία του ψωμιού στη διατροφή αντανακλάται και από το όνομα του υπόλοιπου γεύματος: ὄψον , δηλαδή συνοδεία ψωμιού, όποια κι αν ήταν αυτή. Το ψωμί θεωρείται αγαθό που χορταίνει, που θρέφει και που «συντροφεύει» όλα τα γεύματα της ημέρας.
Στο Μεσαίωνα, στην Ευρώπη, το ψωμί αποτελούσε όχι μόνο βασική τροφή, αλλά και μέρους του σερβίτσιου. Πιο συγκεκριμένα, ένα κομάτι μπαγιάτικο ψωμί χρησιμοποιούνταν σαν απορροφητικό πιάτο, που κατά την ολοκλήρωση του γεύματος μπορούσε να φαγωθεί, να δοθεί στους φτωχούς ή να ταϊστεί στα σκυλιά. Μόλις τον 15ο αιώνα άρχισε να αντικαθίσται από ξύλινες πιατέλες.
Τον 5ο αι. π.Χ. μπορούσε κανείς να αγοράσει ψωμί στην Αθήνα από αρτοποιείο, ενώ στη Ρώμη, οι Έλληνες αρτοποιοί έκαναν την εμφάνισή τους τον 2ο αι. π.Χ., όταν η Μικρά Ασία πέρασε στη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Η σημασία του ψωμιού στη διατροφή αντανακλάται και από το όνομα του υπόλοιπου γεύματος: ὄψον , δηλαδή συνοδεία ψωμιού, όποια κι αν ήταν αυτή.
Για πολλές γενιές το άσπρο ψωμί προτιμούνταν από τους πλούσιους, ενώ οι φτωχοί έτρωγαν μαύρο (ολικής αλέσεως) ψωμί. Όμως, στις περισσότερες δυτικές κοινωνίες τα πράγματα αντιστράφηκαν στα τέλη του 20ου αι., με το ψωμί ολικής αλέσεως να προτιμάται, εξαιτίας της υψηλής διατροφικής του αξίας, σε αντίθεση με το άσπρο που συνδέθηκε με άγνοια για τη διατροφή.
Στη σύγχρονη εποχή, η βιομηχανοποίηση του ψησίματος του ψωμιού αποτέλεσε ένα καθοριστικό βήμα για τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου. Ο Otto Frederick Rohwedder θεωρείται ο πατέρας του ψωμιού σε φέτες (1912), ο οποίος κατάφερε το 1928 να εφεύρει μια μηχανή που τεμάχιζε και τύλιγε το ψωμί σε συσκευασία.
Μια άλλη σημαντική αλλαγή συνέβη το 1961, με την ανάπτυξη της μεθόδου Chorleywood, που χρησιμοποιούσε την έντονη μηχανική επεξεργασία της ζύμης για να μειώσει δραματικά την περίοδο της ζύμωσης και τον χρόνο που απαιτείται για να παραχθεί μια φραντζόλα, σε βάρος όμως της γεύσης και της θρεπτικής αξίας. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται πλέον ευρέως σε μεγάλα εργοστάσια παγκοσμίως.
Οι Έλληνες ναυτικοί και έμποροι έφεραν το αιγυπτιακό αλεύρι στην Ελλάδα, όπου άρχισε και το ψήσιμο του ψωμιού. Περισσότερο δημοφιλές ήταν το λευκό ψωμί και μεταξύ των πόλεων υπήρχε πολύ έντονος ανταγωνισμός για το καλύτερο ψωμί. Η Αθήνα «καμάρωνε» για τον Θεάριο, τον καλύτερο αρτοποιό της, το όνομα του οποίου βρισκόταν στα γραπτά πολλών συγγραφέων.
Αρτοποιεία εμφανίστηκαν κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ανάμεσα στις πολλές ποιότητες ψωμιού που παρασκευάζονταν στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο ζυμίτης, από αλεύρι, νερό και προζύμι, ο άζυμος, από αλεύρι και νερό, ο σιμιγδαλίτης, από λεπτότατο αλεύρι προερχόμενο από καλής ποιότητας σιτάρι κλπ.
Από αρχαία κείμενα προκύπτει ότι οι Έλληνες προσέφεραν άρτους στους θεούς, στους οποίους ονόμαζαν θειαγόνους άρτους. Στο ναό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, κατά την εορτή των θεσμοφορίων, προσφερόταν στη θεά μεγάλος άρτος από τον οποίο η συγκεκριμένη γιορτή ονομαζόταν μεγαλάρτια.
Στο γερμανικό Μουσείο Ψωμιού που λειτουργεί στην πόλη Ουλμ, τα ωραιότερα εκθέματα είναι τέσσερα ελληνικά ειδώλια του 5ου αιώνα π.Χ., προερχόμενα από τη Βοιωτία, με γυναικείες μορφές. Στα ειδώλια εικονίζεται το άλεσμα του σταριού σε γουδί, το πλάσιμο της ζύμης, το ψήσιμο του ψωμιού και οι άρτοι έτοιμοι προς πώληση και βρώση.
Να σημειωθεί ότι οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να βάζουν θαλασσινό αλάτι στο ψωμί για νοστιμιά.
Στη θρησκεία
Στην Καινή Διαθήκη περιγράφεται το θαύμα που έκανε ο Ιησούς Χριστός, που με πέντε άρτους και δύο ψάρια χόρτασε πέντε χιλιάδες ανθρώπους. Επίσης ο Χριστός παρομοίαζε τον εαυτό του στους μαθητές του σαν άρτο τον οποίον όποιος τρώει θα έχει ζωή αιώνια.
Στο Μυστικό δείπνο ο Ιησούς ευλόγησε ένα ψωμί, το έκοψε σε κομμάτια και είπε: «Λάβετε, φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου». Μετά ευλόγησε το κρασί και έδωσε το ποτήρι του σε όλους και είπε: «Πιείτε από αυτό όλοι, αυτό είναι το αίμα μου». Στην προσευχή που έδωσε ο ίδιος ο Χριστός, υπάρχει αίτημα για τον άρτον τον επιούσιον.
Στην εκκλησία, χωρίς άρτο, δεν είναι δυνατόν να τελεσθεί θεία λειτουργία. Ο άρτος πρέπει να είναι καλά ζυμωμένος και να έχει την σφραγίδα του σταυρού και την επιγραφή ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΑ.
Ένα μέρος του άρτου χρησιμοποιείται από τον ιερέα για την ετοιμασία της Θείας Κοινωνίας (σε ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου), και το υπόλοιπο κόβεται σε μικρά κομμάτια, τα αντίδωρα και μοιράζεται στους πιστούς στο τέλος της Θείας Λειτουργίας.
Η ευλάβεια των ανθρώπων απέναντι στο ψωμί που ποτέ δεν πετούν, δείχνει τη σημασία του στη διαβίωση αλλά και στη θρησκευτική ζωή.
Ο θερισμός του σιταριού...
Ο θερισμός του σιταριού γινόταν με χειρωνακτικό τρόπο τον Ιούνιο μήνα, που τον έλεγαν και «θεριστή». Κύριο εργαλείο για τον θερισμό ήταν το δρεπάνι. Κατά τον θερισμό συγκεντρώνονταν τα στάχυα κατ’ αρχάς σε μικρά δέματα, τα λεγόμενα «χερόβολα», κατόπιν από πολλά τέτοια χερόβολα γίνονταν τα μεγαλύτερα δέματα τα λεγόμενα «δεμάτια» και με τα ζώα μεταφέρονταν στις άκρες των αλωνιών και τοποθετούντο σε μεγάλους σωρούς, τις γνωστές «θημωνιές». Κατά τον θερισμό του σιταριού οι κάτοικοι του χωριού βιάζονταν να τελειώσει γρήγορα, γιατί, όπως και στην συγκομιδή του καλαμποκιού, φοβούνταν την αλλαγή του καιρού η αν έμεινε αθέριστο το χωράφι υπήρχε φόβος να πάθει ζημιά ο καρπός. Εδώ ίσχυε η παροιμία «θέρος, τρύγος, πόλεμος».
Θρεπτικά στοιχεία
Στον κόσμο του ψωμιού τη διαφορά την κάνει το αλεύρι που θα χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή του ψωμιού και συγκεκριμένα ο τρόπος με τον οποίο είναι επεξεργασμένο, ώστε να πετύχουμε τη μέγιστη διατήρηση των θρεπτικών ουσιών του. Καταναλώνοντας λοιπόν καθημερινά λογικές ποσότητες και ποικιλία ψωμιού, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες τροφές, μπορούμε να έχουμε τον οργανισμού μας «γεμάτο» με όλα τα θρεπτικά συστατικά που μας είναι απαραίτητα, ώστε να αντεπεξέλθουμε στις αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας μας.
Ύστερα ήρθαν οι βιομηχανίες...
Στη σύγχρονη εποχή, η βιομηχανοποίηση του ψησίματος του ψωμιού αποτέλεσε ένα καθοριστικό βήμα για τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου. Ο Otto Frederick Rohwedder θεωρείται ο πατέρας του ψωμιού σε φέτες (1912), ο οποίος κατάφερε το 1928 να εφεύρει μια μηχανή που τεμάχιζε και τύλιγε το ψωμί σε συσκευασία. Μια άλλη σημαντική αλλαγή συνέβη το 1961, με την ανάπτυξη της μεθόδου Chorleywood, που χρησιμοποιούσε την έντονη μηχανική επεξεργασία της ζύμης για να μειώσει δραματικά την περίοδο της ζύμωσης και τον χρόνο που απαιτείται για να παραχθεί μια φραντζόλα, σε βάρος όμως της γεύσης και της θρεπτικής αξίας. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται πλέον ευρέως σε μεγάλα εργοστάσια παγκοσμίως.
Σε πλήρη αντίθεση, τα παραδοσιακά αρτοποιεία είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, καθώς η ζύμη αναμιγνύεται με την μαγιά και απαιτεί πολλούς κύκλους ζυμώματος και ανάπαυσης, προκειμένου να καταστεί έτοιμη για ψήσιμο και να παράγει την επιθυμητή γεύση και υφή.
Πιο πρόσφατα, και ειδικά σε μικρά αρτοποιεία, χημικά πρόσθετα χρησιμοποιούνται για να επιταχύνουν το χρόνο ανάμιξης και να μειώσουν τον χρόνο ζύμωσης με αποτέλεσμα μια παρτίδα ψωμιού να μπορεί να παρασκευαστεί και να ψηθεί σε λιγότερο από τρεις ώρες.
Παρατηρούμε λοιπόν, ότι στο πέρασμα των αιώνων, το ψωμί πέρασε από διάφορες μορφές και χρήσεις. Η σημασία του, μικρή στην αρχή ουσιαστική αργότερα, έπαιξε το δικό της ρόλο στη διαμόρφωση όχι μόνο των διατροφικών συνηθειών του ανθρώπου, αλλά και της κοινωνικής και πολιτιστικής συνοχής σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Σήμερα...
Στις μέρες μας δεν υπάρχουν πια πολλοί αλευρόμυλοι. Οι νοικοκυρές που φτιάχνουν ψωμί στα σπίτια τους είναι είδος προς εξαφάνιση. Η εποχή των αρτοποιείων είναι γεγονός παρόλο που και αυτά σήμερα αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την παρασκευή ψωμιού από κατεψυγμένη ζύμη που γίνεται μέσα σε σούπερ μάρκετ και που δεν αναγράφεται στα περισσότερα ότι το ψωμί που πωλούν στα ράφια τους δεν είναι ημέρας αλλά παρασκευάζεται από χώρες του εξωτερικού καταψύχεται και έρχεται στην Ελλάδα για να διατεθεί στον καταναλωτή ως φρέσκο.
Τρεις εκ των δικηγόρων της Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής, ο Θανάσης Καμπαγιάννης, ο Κώστας Παπαδάκης και η Ελευθερία Τομπατζόγλου ρωτούνται από τον δημοσογράφο του ΠΡΙΝ να ορίσουν την «κόκκινη γραμμή» στην επικείμενη απόφαση.Τους ζητήθηκε ακόμα,η άποψή τους για τη σχέση της με κράτος & κεφάλαιο και η εκτίμησή τους για την πιο σημαντική στιγμή της διαδικασίας.
Θανάσης Καμπαγιάννης: «Κλειδί» ο Μιχαλολιάκος
Το καθοριστικό σημείο στην απόφαση στη δίκη της Χρυσής Αυγής θα είναι η ετυμηγορία για τον Μιχαλολιάκο για το αδίκημα που αντιμετωπίζει, το οποίο είναι η διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης. Αν καταδικαστεί, σημαίνει ότι το δικαστήριο αναγνωρίζει αφενός ότι υπάρχει εγκληματική οργάνωση, αφετέρου ότι αυτή φτάνει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, δηλαδή στον αρχηγό της. Άρα, το όριο για το κίνημα δεν είναι ούτε η καταδίκη των επιμέρους φυσικών αυτουργών, ούτε το τι θα γίνει με περιφερειακά στελέχη της Χρυσής Αυγής, ακόμα και βουλευτές.
Πάντως, από τη δίκη προέκυψε η ανοχή των διωκτικών αρχών. Είναι κάτι το οποίο γνωρίζαμε, αλλά αποδείχτηκε και μέσα από την εκδίκαση των τριών υποθέσεων και των άλλων εγκληματικών ενεργειών που εξετάστηκαν. Βλέπουμε μια ανοχή της αστυνομίας στη δράση της Χρυσής Αυγής, όμως, η ίδια η ποινική δίωξη έχει φροντίσει να «ξεπλύνει» τις ευθύνες των αστυνομικών: Δεν διώχθηκαν ποτέ ακόμα και στελέχη που διαδραμάτιζαν κομβικό ρόλο, για παράδειγμα στα δύο σημαντικότερα Αστυνομικά Τμήματα, του Αγίου Παντελεήμονα και της Νίκαιας. Αφήστε που για να γίνουν οι διώξεις χρειάστηκαν πολύ μεγάλες αναδιαρθρώσεις στο εσωτερικό της ΕΛΑΣ και της ΕΥΠ.
Όσον αφορά το κεφάλαιο και τις σχέσεις της οργάνωσης μαζί του, θα έπρεπε να είναι άλλου τύπου η ποινική δίωξη για να αναδείξει αυτού του τύπου τις διασυνδέσεις. Προέκυψαν, ωστόσο, στοιχεία στο ζήτημα της επίθεσης στο ΠΑΜΕ, όπου το κίνητρο δεν ήταν μόνο ιδεολογικό αλλά είχε να κάνει και με μία εξυπηρέτηση που προσέφερε η Χρυσή Αυγή στους εργοδότες και του εργολάβους της Ζώνης. Εκεί έδρασε ως λαγός των αφεντικών.
Το κορυφαίο στοιχείο της δίκης και συνάμα κάτι το εντελώς διαφορετικό, ήταν η προσέλευση των μαρτύρων που καλούνται από το κατηγορητήριο, είτε ως θύματα της Χρυσής Αυγής είτε ως μάρτυρες. Όλες οι καταθέσεις, που απαριθμούν πολλές εγκληματικές πράξεις, είναι τώρα καταγεγραμμένες σε ένα ενιαίο κείμενο που συνιστά τα πρακτικά ενός ποινικού δικαστηρίου.
Η «κόκκινη γραμμή» είναι να καταδικαστούν κάποιοι από τους κατηγορούμενους ως ένοχοι για το αδίκημα της ένταξης και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης, αν δηλαδή η δικαστική απόφαση θα αναγνωρίσει ότι η Χρυσή Αυγή αποτελεί εγκληματική οργάνωση. Από εκεί και πέρα, υπάρχει το ζήτημα των ελαφρυντικών, των ποινών και της αναστολής, αν δηλαδή θα πάνε φυλακή κάποιοι ή όχι. Αλλιώς, οδηγούμαστε στην πρόταση της εισαγγελέως που, αν γίνει δεκτή, αθωώνονται οι 60 από τους 68 κατηγορούμενους.
Όσον αφορά τη σχέση της ΧΑ με το βαθύ κράτος, αποδείχθηκε ότι το 2012-13 τα καθημερινά χτυπήματα αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα που και αυτή ακόμα έγινε με την παρουσία 8 αστυνομικών της ομάδας ΔΙΑΣ, οι οποίοι ουσιαστικά διευκόλυναν τους δράστες και συνέλαβαν τους φίλους του θύματος. Υπάρχει αξιοσημείωτη ανοχή του πολιτικού συστήματος, δημοσιογράφων και πολιτικών που με δηλώσεις τους νομιμοποιούσαν την τραμπούκικη δράση της.
Το κατηγορητήριο κατά της ΧΑ δεν διερεύνησε πολλά πράγματα σχετικά με τη χρηματοδότησή της, ωστόσο το σωματείο της Ζώνης ήδη από το 2012 μιλούσε για σύσκεψη κατασκευαστών και εφοπλιστών, στην οποίαν αποφασίστηκε η ενίσχυσή της για να στήσει σωματείο. Τα συμφέρονται ήταν τεράστια, καθώς, παρά τη μνημονιακή κρίση και την κατάργηση των ΣΣΕ, στη Ζώνη παρέμενε το ελάχιστο μεροκάματο του βοηθού 50 ευρώ και η ΧΑ ήθελε να το πάει στα 20.
Στην ίδια τη διαδικασία της δίκης, ήταν συγκλονιστική η κατάθεση του Αμπουζίντ Εμπάρακ, του Αιγύπτιου ψαρά που του άνοιξαν το κεφάλι και η κατηγορηματικότητα της αναγνώρισης των δραστών. Ήταν συγκλονιστικές και κάποιες μαρτυρίες για την υπόθεση του Παύλου Φύσσα, όπως και πάρα πολύ εντυπωσιακή η τραμπούκικη συμπεριφορά κάποιων συνηγόρων υπεράσπισης.
Όσον αφορά την Πολιτική Αγωγή, το πιο σημαντικό ίσως ήταν το ότι δεν περιοριστήκαμε στους τέσσερις τοίχους του δικαστηρίου, αλλά συμμετείχαμε διαρκώς σε εκδηλώσεις, σε αλληλοτροφοδότηση με τον κόσμο του αντιφασιστικού κινήματος, η συμπαράσταση του οποίου αποτελεί τη μεγαλύτερη ηθική μας ανταμοιβή.
Τα στοιχεία της δικογραφίας αλλά και τα αναγνωστέα που προσκόμισε η πολιτική αγωγή, μία που τα έγγραφα της υπεράσπισης δεν προσέφεραν τίποτα ουσιαστικό στην αποδεικτική διαδικασία, σε συνδυασμό με τους μάρτυρες, κατέδειξαν όχι μόνο το εγκληματικό πρόσωπο της Xρυσής Aυγής, αλλά και τον ναζιστικό χαρακτήρα της που πολλοί προσποιούνταν ότι δεν γνώριζαν. Πλέον, και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της δίκης, δεν νοείται να υπάρξει κανείς που να ισχυριστεί ότι είναι αγνοί πατριώτες, δεν νοείται να ισχυριστεί κανείς ότι όποιος αναπαράγει την ατζέντα της Xρυσής Aυγής δεν είναι αντίστοιχα θιασώτης της ναζιστικής ιδεολογίας.
Το αντιφασιστικό κίνημα δεν μπορεί και δεν πρέπει να στηρίζεται σε καμία δικαστική απόφαση και σε καμία πράξη που να πηγάζει από κρατικό όργανο εν γένει. Παρ’ όλα αυτά, μία συνολική καταδίκη των κατηγορουμένων για τα επιμέρους αδικήματα, αλλά και για την εγκληματική οργάνωση, χωρίς φυσικά ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα και δίνει στο αντιφασιστικό κίνημα ένα επιχείρημα και απέναντι σε όσους θεσμικά προσπάθησαν να καλύψουν τη Xρυσή Aυγή. Σε κάθε περίπτωση, μία τέτοια απόφαση θα αποτελούσε και δικαίωση για τα θύματα και τις οικογένειές τους.
Προσωπικά, δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια στιγμή από τη δίκη, καθώς όλα αυτά τα χρόνια οι συγκινήσεις αλλά και τα δυσάρεστα συναισθήματα λόγω της συμπεριφοράς των κατηγορουμένων και των υπερασπιστών τους εναλλάσσονταν. Αυτό που με βεβαιότητα μπορώ να πω είναι πώς σε κάθε δικάσιμο όλοι μας νιώθαμε ότι είμαστε από τη σωστή πλευρά, νιώθαμε περήφανοι για τους ανθρώπους που είχαμε γύρω μας και, αντίθετα με την άλλη πλευρά, δεν ντραπήκαμε ούτε στιγμή για τις ιδέες μας και το έργο μας.
Η επόμενη μέρα ελπίζω ότι θα είναι μία μοναδική ιστορική ευκαιρία να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο από κάθε είδους φασίστα ή φασίζοντα, καθώς σε θεσμικό επίπεδο δεν θα υπάρχει καμία δικαιολογία για ανοχή. Σε διαφορετική περίπτωση, αυτό που θα ζήσουμε θα είναι τουλάχιστον δυστοπικό.
Αναμένεται πως κατά την προσεχή περίοδο γρίπης 2020-2021, ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη νόσο από κορωνοïό-2019 (COVID-19). Αυτή η ιδιαίτερη συγκυρία απαιτεί την πιο πλήρη εφαρμογή του αντιγριπικού εμβολιασμού κατά την προσεχή περίοδο με προτεραιότητα τον εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου.
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός,θα γίνεται μόνο με ηλεκτρονική ιατρική συνταγή και πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά και κατά προτεραιότητα σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:
1. ‘Ατομα ηλικίας 60 ετών και άνω
2. Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
- Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
- Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή. Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη).
- Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών.
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).
- Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
- Χρόνια νεφροπάθεια.
- Χρόνιες παθήσεις ήπατος.
- Νευρολογικά -νευρομυϊκά νοσήματα.
- Σύνδρομο Down
3. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
4. ‘Ατομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.
5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
6. ‘Ατομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
7. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης .
8. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
9. ‘Αστεγοι.
10. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης. Κατά προτίμηση, ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προς της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσα-μέχρι τέλος Νοεμβρίου). Επιπρόσθετα, ο εμβολιασμός συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως.
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει 1 μόνο δόση του εμβολίου ετησίως. Βρέφη και παιδιά ηλικίας <9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, ή εκείνα <9 ετών που στο παρελθόν είχαν λάβει μόνο 1 δόση εμβολίου γρίπης χρειάζονται 2 δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών. Σε βρέφη ηλικίας >=6 μηνών χορηγείται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους Ευρωπαϊκούς ή άλλους φορείς φαρμάκων ( FDA, ΕΜΑ κ.α.).
ΠΗΓΗ το1ΟGR